ENGLISH | NEDERLANDS

Dubois Lentelezing: Hoe oud zijn de fossiele Apen uit Tegelen? door Prof. Dr. Thijs van Kolfschoten

Hoe oud zijn de fossiele Apen uit Tegelen?

Lezing door: Prof. Dr. Thijs van Kolfschoten

Datum: Zondag 26 maart 2023, van 11.00 uur tot 13.00 uur.

Waar: Kapel van het Ursulinenconvent, Breusterstraat 27, Eijsden.

Entree: € 5,00.

Spring lecture: Thijs van Kolfschoten
Fotoalbum van de lezing

Samenvatting

Uit de fossiele resten blijkt dat er in Nederland tijdens het Pleistocene vele exotische soorten zoogdieren hebben geleefd o.a. nijpaarden, verschillende soorten neushoorns en olifanten en er zijn zelfs overblijfselen van fossiele apen gevonden. De oudste apen komen uit de kleigroeves bij Tegelen, uit de kleien die zijn afgezet tijdens het Vroeg Pleistocene Tiglien. Pater Bernsen beschreef de eerste vondsten en publiceerde die in 1930. Voor Eugene Dubois toonden de fossiele apen aan dat de kleien uit een warme periode stammen, een periode waarin ook “zijn Pithecanthropus (=Homo) erectus” geleefd zou kunnen hebben. Het was echter onduidelijk uit welke groeve de resten afkomstig waren. Antje Schreuder publiceerde in 1945 nieuwe resten, gevonden in de groeve Russel-Tiglia, maar het is niet bekend uit welke laag de 6 kiezen afkomstig zijn.

De ouderdom van de Tegelen klei en de Tegelen fauna is al geruime tijd is een punt van discussie. Er is nieuw onderzoek gestart en in 2021 zijn er in Russel-Tiglia en in Tegelen-Maalbeek nieuwe boringen gezet. Enige jaren daarvoor was in de groeve Maalbeek een onbekende fossiel houdende kleilaag ontdekt met duizenden zoogdierresten waaronder kiezen van de aap. Een ontdekking die het probleem betreffende de ouderdom van de gevonden apen voor een deel heeft oplost.

Over de spreker

Thijs van Kolfschoten (1952) is als emeritus professor verbonden aan de Universiteit Leiden. Hij studeerde Geologie en Biologie aan de Universiteit van Utrecht en waar hij eveneens promoveerde. Daarna heeft hij als paleontoloog gewerkt bij de Universiteit van Bonn (Duitsland) voordat hij in 1992 de overstap maakte naar de Faculteit der Archeologie van de Universiteit Leiden.

Zijn onderzoek richt zich met name op de biostratigrafie, paleoecologie en tafonomie van zoogdieren uit het Vroeg Pleistoceen (o.a. Tegelen) en Midden Pleistoceen (o.a. Maastricht-Belvédère, Schöningen (Duitsland)) en gedurende de laatste jaren ook op zoogdierfauna’s uit China en Indonesië.

Hij is actief in verschillende internationale commissie en is o.a. sinds 2019 President van INQUA (International Union for Quaternary Science).