“Darwin, Fokker en de Aartsengelen”, winterlezing Stichting Eugène Dubois door Drs. Ludo Hellemans, oud bestuurslid van de stichting.
Waar: Kapel van het Ursulinenconvent, Breusterstraat 27 te Eijsden.
Wanneer: Zondag 8 december 2019, van 11.00 tot 13.00 uur.
Toegang: Voor leden van het Eugène Dubois Genootschap gratis. Voor anderen € 5,00.
Samenvatting
Eugène Dubois is geboren in 1858. Het jaar daarop, op 24 november 1859, verscheen Charles Darwins boek Over het Ontstaan van Soorten. Dat boek ligt ten grondslag aan de evolutietheorie en ook aan het huidige mensbeeld. Darwins evolutietheorie en zijn in 1871 verschenen boek De Afstamming van de Mens waren van grote invloed op Dubois. Ze vormden de belangrijkste inhoud van zijn intellectuele bagage toen hij naar Nederlandsch Indië vertrok, om daar de Pithecanthropus erectus te ontdekken.
Sinds 1859 is de evolutietheorie sterk geëvolueerd. Darwins ideeën en begrippen vormen nog steeds het fundament ervan, maar er is ook heel veel bijgekomen en veranderd.
In deze lezing zal de spreker ingaan op het begrip aanpassing (adaptatie). In de loop van de twintigste eeuw zijn daar verschillende interpretaties en nuanceringen aan gegeven. Daarbij is het interessant om te constateren dat Darwin zelf zijn leven lang is blijven sleutelen aan kernbegrippen als adaptatie en natuurlijke selectie. Darwin dacht daar veel genuanceerder over dan tal van zijn navolgers.
In de loop van de twintigste eeuw zijn er een aantal nieuwe begrippen gemunt voor evolutionaire verschijnselen, waar creationisten en aanhangers van het zogenaamde intelligent ontwerp-denken (intelligent design) over vallen. 
Evolutie is ontwerp-zonder-ontwerper. Darwin lag er soms wakker van. Ook voor veel andere natuurwetenschappers was dat een aspect van de evolutietheorie dat moeilijk uit te leggen was, bijvoorbeeld aan studenten. Dat is ook vandaag de dag nog het geval.
Interessant is ook dat deze begrippen niet alleen in de evolutiewetenschap worden gebruikt, maar ook processen kunnen illustreren die buiten het terrein van de biologie liggen, bijvoorbeeld bij de ‘evolutie’ van vliegtuigontwerpen. En wanneer we dan toch onze blik omhoog richten naar de hemel om naar vliegtuigen te kijken, kunnen we ook bekijken of andere niet biologische verschijnselen, zoals aartsengelen, licht kunnen werpen op evolutieprocessen.
